نوید شاهد | فرهنگ ایثار و شهادت

اگر اين فرهنگ و تفكر در جامعه حاكم شود كه شهيد زنده، گواه و شاهد است و هيچ حزن و اندوهي ندارد و اين انديشه در باور بازماندگان نقش ببندد، به يقين نورانيت شهيددر چهره ي آنها هم انعكاس مي يابد و آنها را به منزلتي مي رسا ند كه روحي زنده و با نشاط خواهند يافت و شاهد خواهند بود اگر آن نور بر تمام وجود بازمانده بتابد و اين فرهنگ در او ايجاد شود، در وجود او هم ترسي نخواهد ماند. نگراني، ناشي از قرار گرفتن در موقعيت ها ي ناشناخته است و اگر فرهنگ شناخت موقعيت ها براساس اين تحليل عميق قرآني در ميان بازماندگان شهدا ايجاد شود، تاثيرات بسيار سازنده و مثبت فكر ي، اجتماعي و اخلاقي در آنها خواهد گذاشت؛ البته بدون ترديد تنها پرداختن به بعد نظري موضوع كافي نيست. درآيات قرآن دائماً بر اين نكته تأكيد شده است كه اين فرهنگ جامعه را با نشاط تر ، سرزنده تر ، باانگيزه تر و فعال تر خواهد كرد . اگر جهان بيني و زير بناي فكر ي وفرهنگي افراد براين مبنا استوار باشد كه جز به لقاي پروردگار نينديشند ، اراده ي او را برخواست خود مقدم شمارند، دربرابر آنچه او براي آنان مقدر كرده است سرتسليم فرود آورند و در برابر هر محنت و مصيبتي كه به آنان مي رسد صبور باشند، بديهي است آنان كه قرباني مي شوند يا در مصيبت صبر مي كنند پالايشي در روحشان حاصل مي شود كه به خاطر آن استحقاق حضور مي يابند و به مقام شهود مي رسند. در اين مقام موقعيت كاملاً شناخته شده است؛ بنابراين حزن و ترس منتفي است. درك اين فرهنگ نتايجي به بار مي آورد كه يكي از انعكاسات آن ايجاد جامعه اي پرنشاط و فعال است. يكي از كوشش هاي اصلي پيامبر اكرم (ص) در ده سال حضور در مدينه كه دوره ي شهادت بود، ايجاد همين فرهنگ بود. پيامبر(ص) در اين راه بسيار موفق بود، زيرا از انسان هايي كه جز مفاخرات فردي و خوني چيزي نمي فهميدند، مرداني ساخت كه « شهادت » در راه خدا برايشان آرزو بود و زناني كه اندك مسامحه اي را بر همسران فرزندان و خويشاوندان، درجهاد در راه خدا نمي بخشيدند و با لبخند از جنازه شهيدان شان استقبال مي كردند و هيچ گاه نشاط زندگي هم از آنان سلب نمي شد. در دوران دفاع مقدس و جنگ تحميلي از سوي استكبار جهاني، انقلاب اسلامي ايران، قربانيان فراواني داده. در ميان پدران و مادران و همسران و خواهران شهيد پروري كه عزيزان خود را به جبهه جنگ مي فرستادند از اين قبيل نمونه ها فراوان داريم و مي بينيم.

مقاله عرفان اسلامي به عنوان يك مشرب فكري و عملي معتقد است كه انسان با تهذيب نفس و صفاي باطن و رياضت شرعي مي تواند به مقامي برسد كه ديده ي دلش به جهان هستي باز شود و حقيقت هستي و مراتب آنرا با چشم الهي به نظاره بنشيند و به مقام «كشف و شهود» نائل گردد كه از آن تعبير به «كمال انسان» ، «خليفه اللهي» ، «قرب و لقاي الهي» و ... مي شود. در آموزه هاي دين اسلام ، «شهيد» به معناي كشته ي در راه خدا، كسي است كه پس از «جهاد اكبر» موفق به حضور در «جهاد اصغر» در راه خدا شده است؛ اين حضور باعث ايجاد صفاي باطن و مقامات عرفاني در وي گرديده، لذا به مقام «شهادت» واصل مي شود و به شهود كامل و حقيقي نائل مي گردد و ملكوت جهان را با چشم حق مشاهده مي كند و به مراتب فوق عرفاني مي رسد كه ساير عرفا به آن غبطه مي خورند به همين جهت او را «شهيد» ناميده اند. درآيات قرآن كريم چنين مراتب ملكوتي براي شهيد تصريح شده است؛ از جمله ، «حيات جاوداني»، « مقام عنديت»، « ارتزاق الهي» و.... لذا مي توان چنين نتيجه گرفت كه از نظر قرآن، شهيد اعرف عرفاست. روايات معصومين (ع) و آثار عرفاي حقيقي اسلام و سيره و وصاياي شهداي دفاع مقدس با استفاده از قرآن مجيد به اين امر باور و تاكيد دارند. در اين مقاله با استفاده از آيات قرآن حداقل 34 ويژگي عرفاني و معنوي براي شهيدان راه خدا ارائه شده است.